Sosyal Medya Reklamlarının Denetimi ve Yaptırımları
Ticaret Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Reklam Özdenetim Kurulu, sosyal medya platformları üzerinden yapılan reklamları analiz ediyor. Kurul, influencerların faaliyetlerini denetlemek amacıyla Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zeka ile Taranması Projesi’ni Mart 2022’de başlattı. Proje kapsamında influencer paylaşımlarının reklam olduğunu açık ve anlaşılır bir şekilde belirtmeme oranı yüzde 57’den yüzde 11’e düştü.
Tüketici farkındalığının artmasıyla birlikte sosyal medya reklamlarına yönelik şikayetler de arttı. Uzmanlar, tüketici şikayetlerini inceleyerek başvuru şartlarını sağlayanları değerlendirdi. Kurul, aykırılık tespit ettiği durumlarda gerekli idari yaptırımları uyguladı.
Bu yılın ilk 6 ayında Kurul, 39 influencera durdurma cezası ve 11 influencera da durdurma ve idari para cezası verdi. Durdurma cezası ile mevzuata aykırı reklamların düzeltilmesi veya kaldırılması istendi. Ayrıca, influencerların paylaşımlarından elde ettiği menfaat ve ekonomik durumları da dikkate alınarak durdurma ve idari para cezaları bir arada uygulandı.
Geçen yıl bir influencer hakkında uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, bu tutar 2024’te 550 bin 59 liraya yükseltildi.
Geçen yıl 5 influencera 1 milyon 352 bin 808 lira idari para cezası uygulanırken, bu yılın ilk 6 ayında 11 influencera 5 milyon 35 bin 994 lira idari para cezası kesildi. Toplamda 1,5 yıllık dönemde 6 milyon 388 bin 802 lira para cezası uygulandı.
2023’te toplam 77 sosyal medya hesabına idari yaptırım uygulanırken, bu rakam 2024’ün ilk yarısında 50’ye düştü. Influencerlarca yapılan paylaşımlarda reklamın açık bir şekilde belirtilmemesi, örtülü tanıtım yapılması, sağlık beyanları içermesi, yasak ürünlerin tanıtımı gibi durumlar idari yaptırım sebebi oldu. Bu çerçevede, influencerlara idari yaptırımların uygulanması devam etmektedir.
