İş akdinin sona erdirilmesi durumunda çalışanlar kıdem tazminatı alma hakkına sahip olabilirler. Genellikle 1 yıldan fazla bir süre aynı işyerinde çalışanlar kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak bazı durumlarda, çalışanın kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda bile kıdem tazminatı alabilmesi mümkündür.
Öncelikle, işten ayrılma durumunda kıdem tazminatı almak için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar genel olarak emeklilik koşullarına bağlıdır. İşçinin emeklilik hakkını elde ettiği durumlarda kıdem tazminatı alma hakkı doğar. Farklı emeklilik dönemleri ve yaşlılık aylığı veya kısmi aylık durumları söz konusudur.
Örneğin, 08.09.1999 tarihinden önce işe girenler için 5000-5975 gün yaş haddi ve belirli hizmet süreleri gereklidir. 09.09.1999 – 30.04.2008 arasında işe girenler için yaşlılık aylığı ve kısmi emeklilik için farklı şartlar bulunmaktadır. 01.05.2008 tarihinden sonra işe girenler için ise 7200 prim gün süresi ve belirli yaş şartları geçerlidir.
Eğer çalışan, prim günlerini ve hizmet süresini tamamlamış ancak yaş şartını henüz karşılamamışsa, SGK’dan bir yazı alarak kıdem tazminatı talep edebilir. Ancak bu yazı almak zorunlu değildir. İşveren, çalışanın emekli olmaya hak kazandığını belirlediğinde, yaş şartını beklemeksizin kıdem tazminatını talep edebilir.
Yıl sonunda kıdem tazminatı miktarı her yıl artmaktadır. Bu miktar genellikle bir brüt maaş üzerinden hesaplanır ve en alt kısım asgari ücret, en üst kısım ise memur maaş katsayısı üzerinden belirlenir. 2024 yılı için belirlenen asgari ücretin yıl sonuna kadar %50 civarında artması beklenmektedir.
Sonuç olarak, çalışanların kıdem tazminatı alabilmek için belirli şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Prim günleri ve hizmet süresi tamamlanmışsa, yaş şartını beklemeksizin kıdem tazminatı talep edilebilir. Yıl sonunda kıdem tazminatı miktarının artacağı düşünülerek beklemek de avantajlı olabilir.
