Japonya Savunma Bakanlığı, bir Y-9 gözetleme uçağının Pazartesi günü saat 11.29’dan itibaren yaklaşık iki dakika boyunca Japon hava sahasını ihlal ettiğini belirtti. Uçağın Nagasaki prefektörlüğündeki Danjo Adaları açıklarındaki bölgesel hava sahasını ihlal ettiği ve Japonya’nın acil durum temelinde savaş uçaklarını harekete geçirdiği bildirildi. Uçağa uyarılar yapıldığı ve diğer adımların atıldığı kaydedildi, ancak kamu yayıncısı NHK, silah kullanılmadığını bildirdi.
Çin askeri uçağının hava sahasını benzeri görülmemiş bir şekilde ihlal etmesi Japonya tarafından tamamen kabul edilemez olarak nitelendirildi. Bu ihlal, Doğu Çin Denizi’ndeki tartışmalı adalar yakınlarında Çin gemilerinin tekrarlanan deniz provokasyonlarıyla bölgesel gerginliğin tırmanmasıyla gerçekleşti.
Japonya’nın baş Hükümet Sözcüsü Yoshimasa Hayashi, Çin askeri uçağının hava sahasını ihlal etmesini egemenliklerinin ciddi bir ihlali ve güvenlikleri için bir tehdit olarak nitelendirdi. Çin’in amaçları konusunda kesin bir cevap vermekten kaçınan Hayashi, Çin’in son askeri faaliyetlerinin genişleme ve daha aktif hale gelme eğiliminde olduğunu belirtti.
Japonya Savunma Bakanlığı, Çin’in Japonya hava sahasına girmeden önce ve girdikten sonra adaların güneydoğusundaki suların üzerinde defalarca tur atan uçağın fotoğrafını yayınladı. Uçak, yaklaşık saat 13.15 civarında Çin’e doğru geri döndü.
Dışişleri Bakanı Yardımcısı Masataka Okano, Çin’in geçici büyükelçisinin çağrıldığını ve olayın tekrarlanmaması için önlemler alınmasının istendiğini söyledi. Çinli diplomatın konuyu Pekin’e ileteceğini belirtti. Pekin’den henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
Japonya Savunma Bakanlığı’ndan bir kaynak Kyodo’ya, Çin’in Japonya’dan bir tepki almaya çalışıyor olabileceğini aktardı. İsmini açıklamayan bir hükümet yetkilisi, uçağın muhtemelen rotasından çıktıktan sonra Japonya hava sahasını yalnızca sıyırıp geçtiğini söyledi.
Önceki ihlallerde askeri olmayan uçaklar tarafından gerçekleştirilmişti. Bir uçak ve küçük bir drone, 2012 ve 2017’de tartışmalı Senkaku Adaları yakınlarındaki hava sahasına girmişti.
Çin’in Asya-Pasifik bölgesindeki ekonomik ve askeri nüfuzu, özellikle Tayvan ile olan toprak anlaşmazlıklarındaki tutumu, ABD ve müttefiklerini endişelendiriyor. Japonya, ABD’nin teşvikiyle savunma harcamalarını artırdı, karşı saldırı yetenekleri edinmeye ve silah ihracatındaki kuralları hafifletmeye yöneldi. Tokyo ayrıca bölgedeki ülkelere fon ve ekipman sağlıyor.
Güney Çin Denizi’nin neredeyse tamamını talep eden Çin, Filipinler Savunma Bakanı Gilberto Teodoro tarafından uluslararası barışın en büyük bozucusu olarak nitelendirildi.
Japonya ve Güney Kore, tarihi gerginlikleri geride bırakmak için harekete geçti. Tokyo, ABD, Avustralya ve Hindistan ile Quad ittifakının bir parçası olarak Çin’e karşı bir siper olarak görülüyor.
