SAÜ Akademisyenleri, Türkiye’nin deprem kuşağında yer alması sebebiyle afetlerin yıkıcı etkisini azaltmaya yönelik çalışmalarını sürdürüyor. İstanbul Teknik, Yıldız Teknik, Sakarya Uygulamalı Bilimler, Türk Alman ve Gebze Teknik üniversitelerinin katkılarıyla yaklaşık 3 yıl önce hazırlanan bir proje kapsamında, TÜBİTAK tarafından desteklenen bir cihaz geliştirildi.
Bu cihaz, SAÜ Araştırma Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi (SARGEM) Sarsma Tablası Laboratuvarı’nda geliştirilen “U-tüplü deprem sönümleyici (ayarlı sıvı kolon sönümleyici)” adını taşıyor. Bu cihaz, deprem sırasında binaların ağır hasar almasını ve yıkılmasını engellemek amacıyla sarsıntıyı azaltmayı hedefliyor.
İlk testlerde, bu cihazla sarsıntının yüzde 35-65 arasında azaltıldığı belirlendi. Akademisyenler, bu cihazı geliştirerek binaların çatısına yerleştirmeyi ve yıl sonunda kullanıma sunmayı planlıyor.
Proje yürütücüsü İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tahsin Engin, cihazın deprem titreşimini azalttığını ve mevcut binalara da uygulanabilir bir sistem oluşturmayı hedeflediklerini belirtti. Bu sistem sayesinde, depremlerin engellenemese de binaların yıkılmadan kurtarılmasının sağlanabileceğini vurguladı.
Cihazın çalışma prensibi ise basit bir U tüpü şeklinde düşünülebileceğini ve içine su konularak bina ile birlikte hareket ettiğinde eylemsizlik ilkesi sayesinde geri çağırıcı kuvvet oluşturduğunu açıkladı.
SAÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Çelebi ise cihazın içindeki suyun çalkantısı sayesinde depremin etkisini azaltacak zıt yönde kuvvetler oluşturduğunu ve bu sayede yapının titreşimini azaltacak ilave bir sönüm sağladığını belirtti.
